Oké, ze fietsen niet drie weken lang door Frankrijk, maar topsporters zijn het wel onze varkens. En die topsport vraagt net als bij het fietsen van de Tour de France uitgebalanceerde voeding. Niet alleen om zo goed mogelijk te presteren, maar meer nog om lekker in je vel te blijven zitten.
Iedere keer weer met stagiaires word ik mij er bewust van hoeveel verschillende voeders wij hebben met een relatief klein aantal dieren. Hoewel de brokjes er allemaal bijna hetzelfde uitzien zijn ze wel degelijk anders. Uitgezonderd het biggenvoer, want die zijn echt beduidend kleiner. Dat is immers gemakkelijker kauwen.
Geef het beestje een naam
Op ons erf hebben we verschillende diergroepen, ik noem ze even op voor diegene voor wie een varken gewoon een varken is of voor diegenen die elk varken een big noemt. Oké ik probeer het in één adem te zeggen. ‘Wij hebben: zeugen, dragende zeugen, kraamzeugen, guste zeugen, biggen, gespeende biggen, gelten, opfokgelten, vleesvarkens en jonge vleesvarkens.’ Nog iets vergeten? Ja, we hebben ook nog één beer, ofwel een zoekbeer. Dat kan als best veel in de oren klinken, maar goed zo wordt het leven van een varken in de Nederlandse varkenshouderij benoemd en weten we waarover we praten. Het zegt daarmee ook nog niets over de aantallen op een bedrijf. Voorheen hadden wij 72 moederdieren (zeugen) en nu nog 40, terwijl al die benamingen nog steeds hier op het erf rondlopen, van dragende zeug tot kraamzeug, van big tot jong vleesvarken en van opfokgelt tot gelt.
Eén grote puzzel
Met al die benamingen ziet een stagiaire vaak door de bomen het bos niet meer als het gaat om voeding. Wat krijgen de dieren te eten? Hoe ziet het voerschema eruit? Tja, als je dan zonder ervaring in de varkenshouderij stage loopt kan dat best een puzzel zijn en probeer het vervolgens nog maar eens te vertellen aan de leerkracht die langs komt om je proeve (examen) af te nemen. Elke diergroep heeft in zijn of haar eigen levensfase een andere behoefte. Niet alleen in de levensfase, maar ook binnen de levensfase zit verschil. Neem nou de opfokgelt en het vleesvarken. Die kunnen beide even oud zijn, maar toch hebben ze andere behoefte. Dit omdat ze ‘hun eigen doel dienen’. Een opfokgelt zal een zeug worden en daarmee op latere leeftijd biggen krijgen. Bovendien zal ze daarmee ook langer op het bedrijf verblijven. De totale ontwikkeling in combinatie met levensduur is van enorm belang. Een vleesvarken daarentegen verblijft korter op het bedrijf en is er voor een mooi stukje vlees. Niet te vet bijvoorbeeld. Dat vraagt allebei een andere benadering qua voeding.
Brokjes, brokjes en nog eens…
Dus daar heb je al twee verschillende brokjes qua inhoud te pakken bij eenzelfde levensfase. Daarbij komt nog dat dat vleesvarken op jonge leeftijd eerst andere voeding nodig heeft om er juist voor te zorgen dat ze in ‘puberteit’ voldoende spieren opbouwt in het lichaam. Vervolgens willen we in de laatste levensfase ervoor zorgen dat het dier niet teveel spek opbouwt. Ook daarbij hebben we alweer twee verschillende brokjes qua inhoud te pakken en dan heb ik nog niet gesproken over het verschil tussen de mannelijke en vrouwelijke vleesvarkens. Want tja het is nu eenmaal zo dat de mannelijke dieren op ons bedrijf eerder te vet kunnen worden dan de vrouwelijke dieren. En zo is er dus voor elk wat wils. Brokjes zien er aan de buitenkant hetzelfde uit, maar qua voedingsstoffen verschillen ze wel degelijk. Ook de grondstoffen waar het brokje van gemaakt is, verschilt. Weet u eigenlijk wat er allemaal in één zo’n klein brokje verwerkt zit?
Experts
Eerlijk? Soms weet ik het ook niet allemaal precies. Daarvoor heb ik net als een team binnen de Tour de France experts op het gebied van voeding. Fakkert Diervoeders zorgt voor de uitgebalanceerde voeding voor de varkens. Maar ook voor de boer. Nee, ik eet geen brokjes, maar wij hebben wel een boerderij waar geld verdiend moet worden. De opbrengsten van de varkens moeten wel de kosten van o.a. het voer kunnen dekken. En wist u dat voeding van de varkens één van de grootste kostenpost op onze boerderij is? Erg? Nee, niet echt, want we weten allemaal dat goede voeding kostbaar is, maar we weten ook dat het wel betaalbaar een haalbaar moet zijn.